معرفی شهر تبریز، شهر اولین‌ها را بشناسید!

شهر تبریز با تاریخچه‌ای غنی و فرهنگی پررنگ، به عنوان یکی از مقاصد گردشگری برتر ایران شناخته می‌شود. این شهر، که به (شهر اولین‌ها) شهرت دارد، با جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی و هنری منحصربه‌فرد خود، تجربه‌ بی‌نظیری برای گردشگران فراهم می‌سازد. اولین‌بودن در هر چیزی، نوعی افتخار است که شهر تبریز در برخی بناهای مهم مانند کتابخانه عمومی، مدرسه کرولال‌ها و سینما به آن رسیده است. برای معرفی شهر تبریز می‌توانیم هم به بناهای تاریخی و قدمت طولانی به عنوان پایتخت ایران اشاره کنیم و هم طبیعت سرد و کوهستانی آن را به پیش بکشیم.

از آثار تاریخی همچون میدان ساعت و کاخ شهرداری تا صنایع دستی اصیل مانند ورنی بافی و نقره‌کاری، تبریز هر زاویه‌ای از خود را با افتخار به نمایش می‌گذارد. اگر به دنبال سفری جذاب و پر از کشف‌های نوین هستید، سفر به تبریز یکی از بهترین انتخاب‌هاست. برای آشنایی بیشتر با جاذبه‌های این شهر و برنامه‌ریزی سفر خود، می‌توانید از مجله گردشگری کمک بگیرید.

فهرست این مطلب [نمایش فهرست]

شهر تبریز کجاست؟

تبریز شهری پر از تاریخ و زیبایی در شمال غربی ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر باستانی پس از تهران، اصفهان و مشهد چهارمین شهر بزرگ کشور محسوب می‌شود و در قلب منطقه آذربایجان جای گرفته است. تبریز با کوه‌ها و دشت‌های سرسبز احاطه شده و رودخانه‌های تلخه‌رود و مهران‌رود که از کوه‌های سبلان و سهند سرچشمه می‌گیرند، این شهر را با طراوتی خاص آبیاری می‌کنند.

با موقعیت جغرافیایی بی‌نظیر و هوای دلپذیر، شهر تبریز یکی از محبوب‌ترین مقاصد گردشگری در ایران است. اگر می‌خواهید این شهر زیبا را از نزدیک ببینید، تور تبریز فرصتی فوق‌العاده برای تجربه‌ تاریخ، فرهنگ و طبیعت این منطقه خواهد بود.

نقشه شهر تبریز

برای شروع سفر، داشتن نقشه شهر تبریز قدم اولی است که نباید نادیده بگیرید. درحالی که نقشه‌های دیجیتال مانند گوگل مپ به‌ راحتی در دسترس هستند، اما اگر دوست داشتید می‌توانید نگاهی به نقشه تبریز و بخش‌های مختلف آن بیندازید:

شهر تبریز روی نقشه ایران

تصویر تبریز در نقشه ایران به شرح زیر است:

اطلاعات کلی شهر تبریز

برای اینکه بدانید شهر تبریز چگونه شهری است، می‌توانید از اطلاعات زیر کمک بگیرید:

جغرافیا

تبریز در ارتفاع ۱۳۴۸ متری از سطح دریا و میان کوه‌های پکه چین و عون بن علی (عینالی) در شمال و دامنه‌های کوه سهند و دشت تبریز در جنوب واقع شده است. رودخانه‌های قوری چای و تلخه رود (آجی چای) نیز از میان و شمال غربی این شهر عبور می‌کنند.

جمعیت

شهر تبریز چقدر جمعیت دارد؟ جمعیت تبریز حدود ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر است. این شهر به عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی، یکی از پرجمعیت‌ترین شهرهای این منطقه به شمار می‌آید. طبق آخرین آمار در سال ۱۳۹۵، جمعیت تبریز حدود ۱.۵۵ میلیون نفر بود و رشد پایین جمعیت در این مدت ممکن است نگران‌کننده باشد.

دین و مذهب

بیشتر ساکنان شهر تبریز مسلمان و پیرو مذهب شیعه دوازده امامی هستند. علاوه‌بر آن، اقلیت‌های مذهبی مانند ارامنه، مسیحیان، کلیمیان، زرتشتیان و آشوریان نیز در این شهر زندگی می‌کنند. این تنوع مذهبی به تبریز ویژگی‌های فرهنگی و اجتماعی منحصربه‌فردی بخشیده و همزیستی مسالمت‌آمیز را در این شهر بیشتر کرده است.

اقتصاد

تبریز یکی از شهرهای پیشرفته و اقتصادی ایران به عنوان قطب صنعتی، تجاری و گردشگری شناخته می‌شود. این شهر در حوزه‌های مختلف اقتصادی فعال است و صنایع سنگین مانند ماشین‌سازی، تراکتورسازی و موتوژن را دربر می‌گیرد. همچنین، تبریز با داشتن صنایع نفت‌وگاز ازجمله پتروشیمی و پالایشگاه، نقش مهمی در این بخش‌ها ایفا می‌کند.

صنایع غذایی تبریز نیز با برندهایی مانند آیدین، آناتا و شیرین عسل که تولیدات مشهور خود را به شهرهای دیگر هم ارائه می‌دهند، شناخته شده است. علاوه‌بر این، صنایع نساجی و پوشاک مانند پالازموکت و اطلس‌پود و تولیدات صنایع دستی نظیر ورنی، قالی و چرم، نمونه‌های دیگری از بخش‌های مهم اقتصادی این شهر هستند.

گردشگری در شکل‌های متفاوت مثل گردشگری طبیعی، درمانی، تاریخی و همچنین تجاری، سهم بزرگی در اقتصاد این شهر دارد. بازار بزرگ تبریز با تنوع محصولات و سوغات مثل آجیل و شیرینی، به این بخش اقتصادی کمک می‌کند. همچنین، کارخانه‌های کبریت‌سازی مانند توکلی و ممتاز نیز در این شهر فعالیت دارند و بر غنای اقتصادی آن اضافه می‌کنند.

شهر تبریز از بالا

تصاویر شهر تبریز را از بالا مشاهده می‌کنید:

نمایی از شهر مدرن تبریز

شهر تبریز از نمای ائل گلی

شهر تبریز در شب

شهر تبریز در شب بسیار زیبا و پر از شگفتی است:

پویایی شهر تبریز در شب

شهر تبریز در شب

تاریخچه شهر تبریز

شهر تبریز با داشتن تاریخی قدیمی، به عنوان یکی از شهرهای کهن ایران شناخته می‌شود. تاریخ اولیه این شهر در افسانه‌ها و رمز و راز غوطه‌ور است، اما شواهد نشان می‌دهد که ریشه‌های آن به دوران باستان و حتی پیش از دوره ساسانیان (۲۲۴-۶۵۱ م) برمی‌گردد. لوح سنگی متعلق به سارگون دوم، پادشاه آشور، از تبریز یاد می‌کند و به مکان‌هایی چون قلعه تاوری و تارمکیس اشاره دارد که تاریخ‌نگاران معتقدند در محل کنونی تبریز واقع شده است.

در دوران ایلخانیان و تحت سلطنت غازان خان، تبریز به اوج شکوه خود رسید و هنرمندان و فیلسوفان بزرگ از سراسر جهان به این شهر سفر کردند. در دوره صفویان تبریز به طور موقت پایتخت ملی شد، اما به دلیل آسیب‌پذیری در برابر حملات عثمانی، شاه طهماسب پایتخت را به قزوین منتقل کرد. پس از آن، تبریز دوره‌هایی از نزول و آسیب‌های ناشی از جنگ‌ها، زلزله و بیماری را تجربه کرد.

معماری شهر تبریز

تبریز، این شهر تاریخی میراث معماری ارزشمندی را در دل خود جای داده که نمایانگر تمدن و فرهنگ غنی مردم این دیار است. از بازار بزرگ و تاریخی تبریز گرفته تا مسجد کبود و کلیسای سنت استپانوس، هر بنایی در این شهر، روایتی از هنر و معماری ایرانی اسلامی است. معماری شهر تبریز تلفیقی از سبک‌های مختلف معماری است که در طول تاریخ شکل گرفته است.

از معماری دوران ایلخانی تا معماری قاجاری هر دوره سبک و سیاق خاص خود را به معماری این شهر بخشیده است. استفاده از آجر، کاشی کاری‌های ظریف، گچبری‌های زیبا و ایوان‌های بلند از ویژگی‌های بارز معماری تبریز است و در معرفی کامل شهر تبریز نقش ایفا می‌کنند. این عناصر به همراه نقوش هندسی و گیاهی جلوه‌ای چشم نواز به بناهای تاریخی این شهر بخشیده‌اند.

وجه تسمیه شهر تبریز

وجه تسمیه شهر تبریز به معنای (ریزشگاه تپه) است. نام تبریز از دو بخش (تاپ) به معنای تپه و (ریز) به معنی ریزش تشکیل شده که به موقعیت جغرافیایی شهر زیر تپه عینالی و مسیر ریزش آب اشاره دارد. در گذشته این شهر به نام‌های مختلفی ازجمله (توریژ) و (توری) نیز شناخته می‌شد که به معنی چشمه یا رود گرم بود و هنوز هم در برخی لهجه‌ها به‌کار می‌رود.

نظریات مختلفی درباره ریشه نام تبریز وجود دارد؛ برخی معتقدند که نام آن به علت وجود چشمه‌های آب گرم اطراف آن است. دانشنامه بریتانیکا نیز نام تبریز را به ترکیب تپ و ریز مرتبط می‌داند که به مفهوم (گرما و ریزش) اشاره دارد.

آداب و رسوم شهر تبریز

آداب و رسوم شهر تبریز بسیار جالب و خاص است که تعدادی از آنها شامل:

• تکم گردانی

تکم‌ گردانی یکی از رسوم سنتی تبریز در آستانه فصل بهار است. در این مراسم فردی با پوشیدن لباس محلی و عروسکی به شکل بز که زنگوله‌های کوچکی به پا دارد، عروسک را به حرکت در می‌آورد. این آیین به منظور جشن گرفتن ورود فصل بهار و شادی مردم برگزار می‌شود.

• کشتی محلی آشیرها

کشتی محلی آشیرها یکی دیگر از رسوم سنتی تبریز است که در آن، کشتی‌گیران با حرکات نرم و موزون در زیر صدای ساز به مبارزه می‌پردازند. این رقابت‌ها به این صورت است که هر کشتی‌گیر سعی می‌کند کمر حریف را گرفته و او را به زمین بی‌اندازد. برنده کسی است که موفق به این‌کار شود. این ورزش محلی نمایانگر فرهنگ و سنت‌های مردمی تبریز است.

• قاباخلاما

قاباخلاما یکی از رسوم ویژه مردم شهر تبریز در ماه رمضان است. این آیین به معنای پیشواز روزه بوده که در آن، مردم تبریز یک روز پیش از آغاز ماه رمضان روزه می‌گیرند. این عمل به عنوان نشانه‌ای از استقبال و آمادگی برای ورود به ماه مبارک رمضان انجام می‌شود.

• عاشیق خوانی

عاشیق‌ خوانی یکی از هنرهای موسیقی اصیل و محلی تبریز است که تاریخچه‌ دیرینه‌ای دارد. در این نوع موسیقی، عاشیق‌ها با استفاده از سازهای سنتی به اجرای قطعاتی می‌پردازند که شامل اشعار عرفانی و مذهبی است و احترام و ارادت به پیامبر اسلام و اهل بیت او را نشان می‌دهد. عاشیق‌ خوانی در تبریز نمادی از فرهنگ و سنت‌های غنی این شهر است.

• بایرام پایی

بایرام‌ پایی از رسوم ویژه تبریز بوده که به گونه‌ای مشابه رسم مادرزن سلام اجرا می‌شود، اما تفاوت‌هایی دارد. در این رسم مادر شوهر برای عروس خود عیدی می‌برد و غذاهایی چون مرغ، ماهی دودی و قیمه‌نثار تهیه می‌کند. سایر اعضای خانواده نیز برای تبریک و حمایت از عروس، به او هدایای زیبایی می‌دهند. بایرام ‌پایی نشان‌دهنده احترام و محبت در روابط خانوادگی است.

• چهارشنبه خاتون

مردم تبریز به عدد ۴ به عنوان نماد خوش‌یمنی اعتقاد دارند، به همین دلیل چهارشنبه آخر سال را چهارشنبه خاتون می‌نامند. این خصوصیات شهر تبریز اهمیت ویژه‌ای دارد و نمادی از شادی و پایان سال است. مراسم چهارشنبه خاتون به عنوان فرصتی برای جشن و شکرگزاری برگزار می‌شود.

• خوانچه

خوانچه یا خونچه آیینی ویژه در شب یلدا در شهر تبریز است که داماد برای تازه عروس هدایایی را می‌آورد. در این رسم تزئین خوانچه اهمیت زیادی دارد و به دقت انجام می‌شود، زیرا هدایای زیبا و گران‌قیمت نشانه‌ای از محبت و علاقه داماد به عروس است. این سنت زیبایی و اهمیت شب یلدا را دوچندان می‌کند.

• شاه حسین گویان

سنت شاه حسین گویان یا شاخسی واخسی یکی از مهم‌ترین مراسم عزاداری مردم تبریز است. در این مراسم، عزاداران چوب‌هایی خاص را از فرق سر به سمت زمین حرکت می‌دهند و با نزدیک شدن چوب به زمین، به طور دسته‌جمعی شاخسی (شاه حسین) و با نزدیک شدن آن به سر، واخسی (وای حسین) می‌گویند. این مراسم نشانه‌ای از سوگواری عمیق و ارادت به امام حسین (ع) است.

• پخت خشیل

پخت خشیل یکی از سنت‌های شب یلدا در تبریز بوده. این غذای محلی خوشمزه با گندم، شکر و کره تهیه شده و به عنوان نماد خوشبختی و سعادت در این شب صرف می‌شود. خشیل به دلیل طعم دلپذیر و ارزش غذایی‌اش، جایگاه ویژه‌ای را در مراسم یلدای مردم دوست‌داشتنی آذربایجان دارد.

• آب چهل یاسین در سفره هفت سین

در معرفی شهر تبریز و آداب و رسوم جذاب آن، آب چهل یاسین در سفره هفت سین اهمیت زیادی دارد. این آب چهل یاسین آبی است که با خواندن چهل یاسین بر آن، توسط روحانی یا فرد مقدس متبرک می‌شود. این آب به عنوان نماد پاکی و برکت در عید نوروز بر روی سفره هفت‌ سین قرار می‌گیرد و باور بر این است که انرژی مثبت و برکت را به خانه می‌آورد.

آب و هوای شهر تبریز

استان آذربایجان شرقی در ناحیه‌ای کوهستانی واقع شده و از آب و هوای سرد و خشک برخوردار است. تبریز به عنوان یکی از شهرهای مهم این استان، از این ویژگی‌ها مستثنی نیست و دارای اقلیمی سرد و کم رطوبت است. میزان بارش سالانه در تبریز به طور متوسط ۲۸۵ میلی‌متر گزارش شده و به طور کلی، پاییز و زمستان‌ها در این شهر طولانی، سرد و پربارش است که معمولا به شکل برف مشاهده می‌شود. آب و هوای شهر تبریز شامل:

شهر تبریز در بهار

در شهر تبریز، بهار با هوای سرد و برخی بارش‌های برف در ماه‌های ابتدایی آغاز می‌شود. این فصل به ویژه در ماه فروردین، هنوز حال و هوای زمستانی دارد، اما از اردیبهشت به بعد، دما افزایش یافته و بهاری شاداب و نشاط‌آور آغاز می‌شود.

شهر تبریز در تابستان

تابستان در تبریز با آب و هوای معتدل و خنک همراه است. در این فصل، صبح‌ها و غروب‌ها هوای خنک و مطبوعی را تجربه می‌کنید. تابستان‌های تبریز، به دلیل دماهای متعادل و خشکی، زمان مناسبی برای گردش و بازدید از این شهر تاریخی است.

شهر تبریز در پاییز

پاییز در تبریز به ویژه در ماه‌های آخر آن، بسیار سرد و بارانی است. این فصل با بارش‌های گاه و بی‌گاه و طولانی مدت باران و برف همراه است، که فضای سرد و مرطوبی به شهر می‌آورد و زیبایی‌های خاص خود را دارد.

شهر تبریز در زمستان

زمستان در تبریز بسیار سرد و پر برف است. بارش‌های شدید و مداوم برف و دماهای پایین، شرایطی سرد و سخت را ایجاد می‌کند. هر چند به دلیل خشکسالی‌های اخیر، میزان برف در سال‌های اخیر کاهش یافته است، ولی زمستان همچنان سرد و برفی است.

راهنمای حمل و نقل عمومی در تبریز

حمل‌ونقل عمومی در شهر تبریز عبارتند از:

• اتوبوسرانی

سیستم اتوبوسرانی تبریز از مهم‌ترین سیستم‌های حمل‌ونقل عمومی است که تمامی نقاط شهر و حومه را پوشش می‌دهد. این سیستم به دو نوع اصلی اتوبوس‌های معمولی و اتوبوس‌های تندرو (BRT) تقسیم می‌شود. خوب است بدانید که اتوبوس‌های BRT با سرعت بیشتر و توقف‌های کمتر، به تسهیل حمل‌ونقل و کاهش زمان سفر در مسیرهای شلوغ کمک می‌کنند.

• مترو

متروی تبریز پروژه‌ای درحال توسعه بوده که برای کاهش ترافیک و آلودگی هوا طراحی شده است. این سیستم مترو شامل چندین خط بوده که برخی از آنها فعال و برخی دیگر درحال ساخت هستند. مترو به عنوان یک گزینه حمل‌ونقل سریع و کارآمد، به تسهیل جابه‌جایی شهروندان کمک می‌کند.

• تاکسی

تاکسی‌های تبریز به دو دسته تاکسی‌های خطی و تاکسی‌های گردشی تقسیم می‌شوند. همچنین، استفاده از تاکسی‌های اینترنتی مانند اسنپ و تپسی در این شهر به شدت افزایش یافته است. تاکسی‌ها به عنوان یکی از روش‌های سریع و راحت برای جابه‌جایی درون شهری، خدمات مهمی را به شهروندان ارائه می‌دهند.

• دوچرخه‌ سواری

در سال‌های اخیر، شهرداری در شهر تبریز به توسعه فرهنگ دوچرخه‌سواری توجه ویژه‌ای داشته است. این شامل احداث مسیرهای ویژه دوچرخه و ارائه خدمات دوچرخه‌ اشتراکی می‌شود. این اقدامات جالب به ترویج استفاده از دوچرخه به عنوان یک گزینه حمل‌و‌نقل پایدار و سالم در شهر زیبای تبریز کمک می‌کند.

• تراموا

شهر تبریز برنامه‌های ویژه‌ای برای احداث سیستم تراموا دارد که این به عنوان یک گزینه جدید حمل‌ونقل عمومی در نظر گرفته شده است. سیستم حمل‌و‌نقل تراموا می‌تواند با ارائه راهی کارآمد و سریع برای جابه‌جایی افراد، به تسهیل حمل‌ونقل درون شهری و کاهش ترافیک کمک زیادی کند.

خدمات بین‌ شهری

علاوه‌بر حمل‌ونقل درون شهری، تبریز به دلیل موقعیت جغرافیایی و اهمیت اقتصادی خود، دارای سیستم‌های حمل‌ونقل بین شهری فعال و کارآمدی است. سیستم‌های حمل‌ونقل بین شهری نیز نقش مهمی را در این شهر ایفا می‌کنند. ایستگاه‌های راه‌آهن و ترمینال‌های اتوبوس بین شهری نمونه‌هایی از تسهیلاتی هستند که برای سفرهای بین شهری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

شهرهای مهم تبریز

تبریز شهری است که در آن گذشته و آینده در هم تنیده شده‌اند. بازدید از شهرهای گوناگون این استان ویژه و زیبا می‌تواند شما را با فرهنگ غنی و آداب و رسوم آن بیشتر آشنا کند و در معرفی شهر تبریز به شما نقش داشته باشند. برخی از شهرهای مهم اطراف تبریز عبارتند از:

• مراغه، شهری با سابقه تاریخی و رصدخانه‌ای معروف
• اهر، شهری با طبیعت زیبا و قلعه تاریخی
• جلفا، شهری مرزی با کلیساهای تاریخی و طبیعت بکر
• سراب، شهری با آب و هوای خنک و طبیعت کوهستانی
• شبستر، شهری با باغات میوه و صنایع دستی زیبا
• خوی، شهری با قدمت تاریخی و بناهای تاریخی متعدد.

فرودگاه‌های شهر تبریز

تبریز با داشتن موقعیت جغرافیایی مناسب و اهمیت اقتصادی به چندین فرودگاه دسترسی دارد که امکان سفر هوایی به این شهر و اطراف آن را فراهم می‌کنند. مهمترین و بزرگترین فرودگاه این منطقه، فرودگاه بین المللی شهید مدنی تبریز است که پروازهای داخلی و خارجی متعددی را به مقاصد مختلف ارائه می‌دهد. این فرودگاه به دلیل موقعیت استراتژیک خود در شمال غرب ایران نقش مهمی در حمل و نقل هوایی منطقه ایفا می‌کند.

علاوه بر فرودگاه شهید مدنی در اطراف تبریز فرودگاه‌های دیگری مانند فرودگاه سهند در شهر مراغه نیز وجود دارد که عمدتاً برای پروازهای داخلی و منطقه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حقایق و نکات جالب در مورد شهر تبریز

در مورد شهر تبریز می‌توان به حقایق و نکات جالبی رسید که شامل موارد زیر هستند:

• تبریز به خاطر پیشگامی در تأسیس نخستین‌های ایران، مانند اولین مدرسه کرولال‌ها، اولین کودکستان و مدرسه نوین، اولین اتاق تجارت، اولین سینما، کتابخانه عمومی و مرکز تلفن، به عنوان (شهر اولین‌ها) شناخته می‌شود.
• تبریز به دلیل تولید قالی‌ها و فرش‌های منحصربه‌فرد، از شورای جهانی صنایع دستی عنوان (شهر جهانی بافت فرش) را دریافت کرده است.
• دانشگاه سراسری تبریز، دومین دانشگاه قدیمی ایران بعد از دانشگاه تهران بوده که از سال ۱۳۲۵ مشغول به فعالیت است.
• تبریز در دوره‌های مختلف تاریخی مانند اتابکان، ایلخانان، صفویان و قاجاریه، به عنوان پایتخت یا مرکز حکومتی ایران شناخته شده است.
• شهر تبریز به عنوان (شهر بدون گدا) شهرت دارد و از امن‌ترین کلان‌شهرهای ایران محسوب می‌شود.
• این شهر با داشتن ۱۷ موزه، بعد از تهران به عنوان دومین شهر موزه‌ای ایران شناخته می‌شود.
• تبریز زادگاه شخصیت‌های مهمی مانند پروین اعتصامی، استاد شهریار، علامه طباطبایی و جبار باغچه‌بان است.

دیدنی‌های شهر تبریز

جاهای دیدنی تبریز بسیار زیاد است، طوری که نمی‌دانید از کدام یک دیدن کنید. از جاهای دیدنی شهر زیبای تبریز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

جاذبه های تاریخی شهر تبریز

تبریز با تاریخ و فرهنگی غنی، جاذبه‌های تاریخی بی‌نظیری را در خود جای داده است. از بازارهای باستانی تا مساجد و موزه‌های معتبر، این شهر مملو از مکان‌های تاریخی و فرهنگی است که هرکدام داستان جذابی را روایت می‌کنند.

• بازار تاریخی تبریز

بزرگ‌ترین بازار سرپوشیده جهان، با تنوعی از محصولات از فرش تا ادویه‌ها و گیاهان دارویی به شمار می‌رود.

• مسجد کبود

یکی از چهار مسجد آبی رنگ جهان با کاشی‌کاری‌های لاجوردی زیبا، نماد فیروزه‌ای اسلام، مسجد کبود تبریز است.

• ارگ علیشاه

ارگ علیشاه بلندترین بنای آجری تبریز از دوره ایلخانی با طاق بزرگ و چشمگیری محسوب می‌شود.

• موزه آذربایجان

بزرگ‌ترین موزه تبریز با مجموعه‌ای از آثار تاریخی از دوره هخامنشیان تا قاجاریه، موزه آذربایجان تبریز است. موزه آذربایجان در بین موزه های تبریز جایگاه ویژه‌ای دارد.

• موزه قاجار

موزه‌ای در خانه تاریخی امیرنظام گروسی با اشیاء متنوع از سکه‌ها تا ابزارهای موسیقی که به عنوان یکی از زیباترین خانه‌های تاریخی تبریز از آن یاد می‌کنند.

• میدان ساعت

میدان تاریخی با برج ساعت شهرداری بوده و امکان دسترسی به جاذبه‌های دیگر و مراکز خرید دارد.

• مقبره الشعرا

آرامگاه شاعران و ادیبان بزرگ ایران، از جمله استاد شهریار با معماری چشمگیری است.

جاذبه های مذهبی شهر تبریز

این شهر مجموعه‌ای از جاذبه‌‌های مذهبی را در خود جای داده است. مکان ‌های مذهبی تبریز هر کدام نمایانگر بخش‌های مهمی از فرهنگ و تاریخ مذهبی این شهر هستند و بازدید از آن‌ها، فرصت مناسبی برای درک عمیق‌تری از گذشته تبریز فراهم می‌آورد.

• مسجد شاه طهماسب

مسجدی با گنبد و مناره‌های بلند که در دوران شاه طهماسب اول صفوی ساخته شد و در سال ۱۳۸۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران ثبت گردید.

• امامزاده سید حمزه تبریز

بقعه‌ای تاریخی که به سال ۷۱۴ هجری قمری برمی‌گردد و با آینه‌کاری و کتیبه‌های زیبا، زیارتگاه مهمی در تبریز به شمار می‌آید.

• کلیسای مریم مقدس

بزرگ‌ترین و قدیمی‌ترین کلیسای تبریز که به دوره ایلخانان مغول تعلق دارد و امروزه محل برگزاری مراسم‌های مذهبی مسیحیان است.

جاذبه های تفریحی شهر تبریز

تبریز با جاذبه‌های تفریحی متنوع و منحصربه‌فرد خود، مقصدی ایده‌آل برای گردشگران است. از پارک‌های زیبا و کوه‌های سرسبز شگفت‌انگیز تا مراکز خرید مدرن، این شهر تجربه‌های فراموش‌نشدنی را ارائه می‌دهد:

• ائل گلی

به‌ عنوان یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری و تفریحی تبریز، ائل گلی با امکانات متنوعی نظیر استخر، عمارت تاریخی ایل گلی، پیست اسکیت و زمین مینی گلف، تجربه‌ ویژه‌ای را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد.

• عینالی

به‌ عنوان یکی از مقاصد محبوب کوهنوردی، عینالی با تله کابین، زیپ لاین و دریاچه مصنوعی داغ گلی، انتخابی عالی برای تفریح و عکاسی از چشم‌اندازهای زیبای شهر تبریز است.

• عابر گذر شهریار

عابرگذر شهریار که به شانزه لیزه معروف بوده، یکی از بهترین مکان‌ها برای خرید و لذت بردن از غذا در تبریز است. این عابرگذر با وجود فروشگاه‌های لوکس، کافه‌ها و رستوران‌های متعدد، گزینه‌ عالی برای گردش و شکم‌گردی به شمار می‌آید.

• باغلار باغی

باغلارباغی یکی از پارک‌های تبریز بوده که شهربازی مشهور شهر در آن واقع شده است. این پارک با امکانات تفریحی متنوع مانند چرخ‌وفلک، رنجر، سورتمه، یوفو و کشتی صبا، گزینه‌ای ایده‌آل برای تفریح و سرگرمی خانواده‌ها و کودکان به شمار می‌آید.

• مجتمع تجاری تفریحی لاله پارک

لاله پارک تبریز یکی از بهترین مراکز خرید در تبریز است و به عنوان بزرگ‌ترین و مدرن‌ترین مرکز تجاری در شمال غرب کشور شناخته می‌شود. در این مجتمع می‌توانید علاوه‌بر خرید انواع کالاها و برندهای معتبر، از امکانات مختلفی همچون هایپرمارکت، پارک شادی کودکان، فودکورت و سینما نیز لذت ببرید.

جاذبه های طبیعی تبریز

شهر تبریز با طبیعتی زیبا، از جاذبه‌های طبیعی خیره‌کننده‌ای برخوردار است. این مناطق با ترکیب چشم‌اندازهای طبیعی و تاریخی، به مقاصد محبوب گردشگری تبدیل شده‌اند.

• روستای کندوان

در ۵۰ کیلومتری تبریز، روستای کندوان با بیش از هزار سال قدمت و معماری صخره‌ای خاص، یکی از سه روستای صخره‌ای جهان به شمار می‌آید و به عنوان نمونه زنده‌ای از این سبک معماری شناخته می‌شود.

• پارک تاریخی ائل گلی (شاه گلی)

همان‌طور که قبلا معرفی شد، این پارک با دریاچه‌ای به عمق ۱۲ متر، یکی از محبوب‌ترین مقاصد تفریحی تبریز است که در دوران‌های مختلف به عنوان منبع آبی و محل تفریح مورد استفاده قرار گرفته و در سال ۱۳۷۸ به عنوان اثر تاریخی ملی ثبت شده است.

جاذبه های مهم اطراف شهر تبریز

تبریز نگین آذربایجان شهری است که تاریخ و طبیعت در آن به هم آمیخته‌اند. این شهر، علاوه بر جاذبه های تاریخی و فرهنگی، طبیعتی بکر دارد. اطراف شهر تبریز گنجینه‌هایی وجود دارد که هر گردشگری را به وجد می‌آورند، از کوه‌های سر به فلک کشیده و جنگل‌های انبوه گرفته تا روستاهای تاریخی و آثار باستانی.

اگر به دنبال سفری هیجان انگیز و متنوع هستید، سفر یکروزه اطراف تبریز بهترین انتخاب برای شما خواهد بود. در این سفر می‌توانید از تاریخ کهن ایران باستان لذت ببرید، در طبیعت بکر قدم بزنید و با فرهنگ غنی مردم این منطقه آشنا شوید. برخی از این جاذبه ها عبارتند از:

• کوه های سهند
• جنگل‌ های ارسباران
• روستای کندوان
• قلعه بابک
• تالاب قوری گل
• آبشار آسیاب خرابه
• روستای حیله ور
• روستای لیقوان
• گنبد سرخ مراغه
• معبد مهر ورجوی
• پل خداآفرین
• کلیسای سنت استپانوس
• کوه‌های آلاداغ لار
• دره سعیدآباد
• کویر قوم تپه

سوغات شهر تبریز

تبریز شهر پرجنب‌وجوشی که به خاطر صنایع دستی و سوغات متنوع خود شناخته می‌شود. این شهر با شیرینی‌های لذیذ و خشکبار باکیفیت خود، جایگاه ویژه‌ای دارد. مهم‌ترین سوغات تبریز شامل موارد است:

• شیرینی ‌های تبریز: باقلوا، نوقا، قرابیه و لوز که با ترکیب‌هایی از پسته، گردو و زعفران، طعم‌های منحصربه‌فردی دارند.
• خشکبار تبریز: پسته، بادام، فندق و گردو که به دلیل کیفیت بالا و طعم لذیذشان معروف‌اند.
• صنایع دستی تبریز: قالی، گلیم، جاجیم و سفال که هنر دستی و سنتی تبریز را به نمایش می‌گذارند.

باقلواهای لذیذ با انواع مختلف، نوقاهای خوش‌طعم، قرابیه‌های سنتی و لوزهای خوشمزه از محبوب‌ترین سوغات این شهر هستند.

صنایع دستی شهر تبریز

صنایع دستی شهر تبریز شهرت زیادی دارد و بازتاب ‌دهنده هنر و فرهنگ این شهر است. ازجمله مهم‌ترین صنایع دستی تبریز که بسیار محبوب هستند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قالی: بافته‌هایی با طرح‌های خاص و شناخته‌شده که علاوه‌بر ایران، در سراسر جهان معروف هستند.
• گلیم: قالیچه‌های دستی با رنگ‌های متنوع و طراحی‌های سنتی که زیبایی زیادی را دارند.
• جاجیم: بافت‌های زیبا از پشم گوسفند یا شتر که در رنگ‌ها و الگوهای مختلف تولید می‌شوند و برای روی کرسی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• سفال: ظروف و اشیاء سفالی با نقش‌ها و رنگ‌های متنوع که قدمتی طولانی دارند.

این صنایع دستی نه تنها به‌ عنوان سوغات، بلکه به ‌عنوان نمادهایی از هنر و فرهنگ تبریزی شناخته می‌شوند.

مراکز خرید تبریز

از بهترین مراکز خرید تبریز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• برج بلور

برج بلور تبریز یک مرکز خرید و تجاری ۲۵ طبقه بوده که ۱۳۰ واحد تجاری لوکس برای خرید انواع کالاها مانند پوشاک، لوازم آرایشی و زیورآلات را در خود جای داده است. این برج همچنین دارای ۱۱۲ واحد اداری، ۴ سالن همایش و رستوران گردانی با چشم‌انداز بی‌نظیری است که تجربه‌ای منحصربه‌فرد از تجارت و تفریح ارائه می‌دهد.

• جواهر تبریز

مرکز خرید جواهر تبریز به عنوان اولین پل پاساژ ایران در مکانی منحصربه‌فرد و زیبا قرار دارد. این مرکز با ۶۰ مغازه و امکاناتی مانند رستوران، کافی‌شاپ، شهربازی و هایپرمارکت، تجربه‌ای کامل از خرید و تفریح را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند و از مقاصد محبوب در شهر تبریز محسوب می‌شود.

• ستاره باران

ستاره باران با ۹۰ واحد تجاری در سه طبقه، به عنوان یکی از مراکز خرید تبریز و تفریحی معتبر و مدرن شناخته می‌شود. این مرکز شامل بخش‌هایی برای پوشاک، سیسمونی و خدمات متنوع دیگر همچون شهربازی سرپوشیده، فود کورت و سینما است و به ویژه برای مادران و کودکان امکانات ویژه‌ای دارد.

رستوران های شهر تبریز

تبریز به عنوان یکی از شهرهای پرآوازه ایران، میزبان رستوران‌هایی است که تجربه‌ای متفاوت از غذاهای محلی و بین‌المللی را ارائه می‌دهند. سه نمونه از رستوران‌ های تبریز عبارتند از:

• رستوران باغ آنا

رستوران باغ آنا یا همان رستوران آنا، از مشهورترین رستوران‌های شهر تبریز ایران است که در حومه شهر قرار دارد. این رستوران با محیطی دل‌نشین، غذاهای محلی نظیر آبگوشت، کباب و ماهی را سرو می‌کند. موقعیت آرام و خدمات عالی رستوران باغ آنا، این مکان را به مقصدی محبوب برای گردشگران و علاقه‌مندان به غذاهای اصیل ایرانی تبدیل کرده است.

• رستوران ایمانی تبریز

رستوران ایمانی یکی از معروف‌ترین رستوران‌ های تبریز است که با دو شعبه فعالیت می‌کند. شعبه اول با طراحی سنتی خود حس نوستالژی را در مشتریان القا می‌کند، درحالی که شعبه دوم با سبک کلاسیک، فضای مدرن و شیکی را ارائه می‌دهد. ایمانی به خاطر دیزی‌های لذیذ و محیط تمیز و شیک خود شناخته شده است و منوی متنوع آن شامل انواع غذاهای اصلی، دسرها و سالادهاست.

• رستوران هتل گردان تبریز

رستوران هتل گردان در منطقه ائل گلی تبریز قرار دارد و یکی از بهترین رستوران‌های این شهر به شمار می‌آید. این رستوران در طبقه بالای هتل ائل گلی واقع شده و منوی آن شامل غذاهای ایرانی و خارجی است. با حضور در این رستوران می‌توانید از مناظر شگفت‌انگیز و چشم‌نواز شهر لذت ببرید و تجربه‌ای به یادماندنی داشته باشید.

غذاهای محلی شهر تبریز

تبریز یکی از شهرهای مهم ایران است که به علت غذاهای سنتی و لذیذ خود شهرت دارد. غذاهای شهر تبریز بخشی از هویت فرهنگی این شهر به شمار می‌آیند و هرکدام از این غذاها داستانی از گذشته‌های دور را در خود نهفته دارند. ازجمله مهم‌ترین و معروف‌ترین غذاهای سنتی تبریز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کوفته تبریزی
• دلمه برگ مو
• دیزی سنگی
• خورش هویج
• خورش آلو بادام
• سوتی پلو
• کوکوی لوبیا سبز
• آش ماست
• آش اوماج

هریک از این غذاها طعم خاصی را دارند که تجربه آن‌ها، سفر به قلب تاریخ و فرهنگ تبریز است.

هتل های شهر تبریز

شهر تبریز دارای مجموعه‌ای از هتل‌های متنوعی است که از هتل‌های ۳ ستاره تا ۵ ستاره را شامل می‌شود. این هتل‌ها با امکانات مختلف و خدمات باکیفیت، اقامتی راحت و به‌یادماندنی را برای مسافران فراهم می‌کنند. اگر قصد سفر به این شهر را دارید، می‌توانید هتل تبریز موردنظر خود را از بین گزینه‌های متعدد انتخاب کنید.

هتل های ۵ ستاره تبریز

از هتل‌ های ۵ ستاره تبریز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• هتل پارس ائل گلی

هتل پارس ائل گلی یکی از هتل‌ های ۵ ستاره تبریز است که در ارتفاعات شهر قرار داشته و چشم‌انداز وسیعی را به شهر تبریز دارد. این هتل با امکاناتی مانند رستوران شیشه‌ای با نور طبیعی، کتابخانه، کافی‌شاپ و اتاق‌های بزرگ و نورگیر، فضای آرام و دل‌نشینی را برای مهمانان عزیز فراهم می‌کند.

با وجود مقداری فاصله از مرکز شهر، این هتل به اماکن تفریحی و تجاری مانند پارک، باغ وحش و تله ‌کابین نزدیک است. همچنین، هتل پارس ائل گلی با داشتن استخری جذاب، سالن ورزشی و فضای سبز بزرگ، اقامتی راحت و به‌یادماندنی را برای مسافران ارائه می‌دهد.

• هتل شهریار

هتل شهریار تبریز، هتل پنج ستاره‌ای در منطقه مرفه و خوش‌آب‌وهوای ائل‌ گلی، از بهترین مناطق این شهر است. این هتل در سال ۱۳۸۶ افتتاح و در سال ۱۳۹۶ نیز به ‌طور کامل بازسازی شده و با ظاهری مدرن و شیک به فعالیت خود ادامه می‌دهد. هتل شهریار تبریز با رعایت بالاترین استانداردهای بین‌المللی، امکانات رفاهی فراوانی ازجمله استخر سرپوشیده، سونا، جکوزی، ماساژ و اتاق بازی کودک را فراهم می‌کند.

موقعیت ممتاز هتل در کنار امکانات عالی، آن‌را به یکی از بهترین انتخاب‌ها برای اقامت و گذراندن اوقات فراغت در تبریز تبدیل کرده است. از دیگر ویژگی‌های برجسته این هتل، فضای آرام و خدمات بی‌نظیر آن بوده که تجربه‌ لوکسی را برای مهمانان به ارمغان می‌آورد.

• هتل صخره‌ای لاله

هتل صخره‌ای لاله کندوان تبریز یکی از معروف‌ترین هتل‌های غرب ایران است که به دلیل موقعیت خاص و معماری منحصربه‌فرد خود، حتی توسط گردشگران خارجی نیز رزرو می‌شود. این هتل پنج ستاره در دل صخره‌های سنگی منطقه اسکو و روستای کندوان واقع شده و یکی از تنها دو هتل سبز در ایران است و به همین دلیل شهرت ویژه‌ای دارد.

هتل لاله کندوان با دکوراسیون طبیعی و سنگی خود، جلوه‌ای بی‌نظیر از ترکیب طبیعت و معماری را به نمایش می‌گذارد. تجربه اقامت در این هتل خاص با توجه به فضای ویژه و امکانات مدرن، ارزش هزینه کردن دارد.

هتل های ۴ ستاره تبریز

از هتل های ۴ ستاره تبریز می‌توان موارد زیر نام برد:

• هتل بین المللی

هتل بین‌المللی تبریز یک هتل چهار ستاره‌ با استانداردهای جهانی و طراحی زیبایی بوده که در مرکز شهر و نزدیکی ایستگاه مترو واقع شده است. این هتل با اتاق‌های نورگیر و تمیز، فضای راحتی را برای مسافرانی که بدون خودرو شخصی سفر می‌کنند، فراهم می‌آورد.

هتل بین‌المللی در سال ۱۳۹۴ بازسازی شده و به دانشگاه تبریز، دانشگاه پزشکی و صدا و سیما نزدیک است. از امکانات آن می‌توان به رستوران روباز، استخر بزرگ، کافی‌شاپ و فضای سبز بزرگ اشاره کرد. این هتل با موقعیت مناسب و خدمات عالی، گزینه‌ای ایده‌آل برای اقامت‌های تحصیلی، کاری و گردش‌های درون‌شهری است.

• هتل پتروشیمی

هتل پتروشیمی تبریز، هتل چهار ستاره و مرتبی است که در سال ۱۳۷۸ افتتاح و طی سال‌های مختلف بارها بازسازی شده است. این هتل در بلوار استاد شهریار قرار دارد و با فضای باز و سبز، حوض زیبا و دکوراسیون مدرن، فضای دلپذیری را برای مهمانان فراهم می‌کند.

هتل پتروشیمی تبریز مجهز به امکانات متنوعی ازجمله استخر، سونا، جکوزی، سالن همایش و سمینار، همچنین سالن جشن‌ها، ترنسفر برای سفری راحت و گشت درون شهری است. همچنین، با داشتن پارک کودک، رستوران و کافی‌شاپ با خوراکی‌های باکیفیت و لاکچری، یکی از گزینه‌های محبوب برای اقامت‌های خانوادگی در تبریز محسوب می‌شود.

• هتل گسترش

هتل گسترش تبریز، یک هتل ۴ ستاره بین‌المللی با ۵۰ سال سابقه بوده که در چهارراه آبرسان قرار دارد. این هتل با ۱۵۰ اتاق و سوئیت در ۱۳ طبقه، در سال ۱۳۹۵ بازسازی شده و امکانات رفاهی متنوعی ازجمله استخر، سونا، جکوزی، سالن بدنسازی و اسپا را ارائه می‌دهد. با چشم‌انداز زیبا از شهر تبریز، هتل گسترش مکانی ایده‌آل برای اقامت مسافران است.

موقعیت مکانی ممتاز هتل به شما این امکان را می‌دهد تا به راحتی به مراکز تجاری، بیمارستان‌ها و اماکن دیدنی دسترسی داشته باشید. همچنین، چندین رستوران با غذاهای ایرانی و فرنگی در این هتل وجود دارد.

هتل های ۳ ستاره تبریز

بهترین هتل‌ های ۳ ستاره تبریز عبارتند از:

• هتل آزادی

هتل آزادی یکی از هتل ‌های ۳ ستاره تبریز است که با موقعیتی عالی در نزدیکی خطوط حمل‌ونقل عمومی و جاذبه‌های تاریخی مانند ارگ علیشاه، پارک گلستان و موزه کارتون قرار دارد. این هتل نوساز با چهار طبقه و اتاق‌های مناسب و تمیز، به‌ خوبی مبله شده و گزینه‌ای اقتصادی برای گردشگرانی است که به دنبال اقامت راحت در تبریز می‌گردند.

رستوران هتل آزادی با فضایی مدرن و کیفیت غذای مطلوب، اقامت را برای افراد لذت‌بخش‌تر می‌کند. همچنین، نزدیکی به بازار قدیمی تبریز، امکان دسترسی آسان به یکی از مهم‌ترین مراکز تجاری و تاریخی شهر را فراهم می‌آورد.

• هتل کسری

هتل کسری تبریز، هتلی سه ستاره تازه تأسیس و با امکانات رفاهی مناسب، در منطقه ائل گلی و نزدیک به پارک ائل گلی واقع شده است. این هتل با طراحی مدرن و تمیز، اتاق‌هایی با فضای باز و مرتبی را ارائه می‌دهد. موقعیت عالی آن به همراه آب‌وهوای خوب اطراف، تجربه‌ای دلپذیر را برای مهمانان فراهم می‌کند.

هتل کسری با ارائه صبحانه رایگان و داشتن رستوران، خدمات غذایی مناسبی را برای مسافران فراهم کرده است. این هتل با پرسنل مجرب و دسترسی آسان به مراکز دیدنی و خرید، همچنین امکاناتی نظیر اینترنت، پارکینگ و خدمات خشکشویی، اقامتی راحت و دلنشینی را ارائه می‌دهد.

• هتل استقبال

هتل آپارتمان استقبال تبریز، یک هتل ۳ ستاره در منطقه قدیمی ششگلان و سرخاب نزدیک به مقبره‌الشعرا است. این هتل با ۴۲ اتاق و سوئیت در ۱۱ طبقه، از سال ۱۳۹۴ به ‌عنوان یکی از گزینه‌های باکیفیت اقامت در تبریز شناخته می‌شود.

پرسنل مهمان‌نواز هتل، اقامت دلپذیری را برای مهمانان فراهم می‌کنند. اتاق‌ها و سوئیت‌های مجهز و دلباز، همراه با امکاناتی نظیر رستوران ایرانی، کافی‌شاپ ۲۴ ساعته، سالن آمفی‌تئاتر و سالن کنفرانس، اقامتی راحت را به مسافران ارائه می‌دهند. موقعیت مناسب هتل، دسترسی آسان به جاهای دیدنی مانند موزه قاجار و مقبره‌الشعرا را نیز فراهم کرده است.

بهترین شهر گردشگری ایران

شهر تبریز با قدمتی که به قرن‌ها پیش برمی‌گردد، به عنوان یکی از درخشان‌ترین مقاصد ایران شناخته می‌شود. این شهر با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، به عنوان شهر اولین‌ها شهرت دارد. تبریز نه تنها با تاریخی غنی و هنری فوق‌العاده، بلکه با صنایع دستی خاص نیز شناخته می‌شود.

این شهر با مساحت ۲۴۴.۵۱ کیلومتر مربع، موقعیت جغرافیایی خاصی دارد که شامل مراکز تجاری و فرهنگی برجسته است. کد شهر تبریز ۰۴۱ بوده و به علت امکانات رفاهی و گردشگری فراوان، یکی از مقاصد محبوب برای سفر و تجربه فرهنگ ایرانی به شمار می‌آید. برای رزرو هتل می‌توانید از سایت اقامت ۲۴ کمک بگیرید.

سؤالات متداول

شهر تبریز چقدر جمعیت دارد؟

جمعیت تبریز ۱۴۰۳ حدود ۱ میلیون و ۸۵۰ هزار نفر است.

شهر تبریز چگونه شهری است؟

در مورد شهر تبریز می‌توان گفت که یکی از بزرگ‌ترین شهرهای ایران است که به‌ عنوان مرکز استان آذربایجان شرقی شناخته می‌شود. این شهر با تاریخ غنی، آثار باستانی و فرهنگ خود، مقصدی جذاب برای گردشگران است. تبریز به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص و به دلیل امکانات رفاهی و تفریحی متعدد، ازجمله هتل‌های مختلف و مراکز خرید، شهری دلپذیر و مناسب برای اقامت و گردشگری است.

شهر اولین ها تبریز یا مسجد سلیمان؟

اکنون، شهر اولین‌ها تبریز است.

شهر تبریز بزرگ است یا اصفهان؟

شهر اصفهان بزرگ‌تر از تبریز است.

شهر تبریز جزو کدام استان است؟

شهر تبریز مرکز استان آذربایجان شرقی است.

شهر تبریز نماد چیست؟

ائل گلی، کاخ شهرداری و میدان ساعت از مهم‌ترین نمادها هستند. مرکز تجارت جهانی تبریز هم بزرگ‌ترین برج خدماتی ایران، به نماد مدرنی در این شهر تبدیل شده است.

شهر تبریز چند منطقه دارد؟

شهر تبریز ایران به ۱۰ منطقه شهرداری تقسیم شده است.

چرا شهر تبریز شهر اولین هاست؟

زیرا در تأسیس اولین‌ها در ایران، پیشگام بوده است؛ مانند اولین مدرسه کرولال‌ها، کودکستان و مدرسه به سبک نوین، سینما و کتابخانه، همچنین به‌عنوان شهر جهانی بافت فرش و دومین شهر موزه‌ای ایران شناخته می‌شود.

مساحت شهر تبریز چقدر است؟

مساحت شهر تبریز ۲۴۴٫۵۱ کیلومتر مربع است.

هنر شهر تبریز چیست؟

ورنی بافی، جاجیم بافی، سوزن دوزی، نقره‌کاری و معرق‌کاری، هنر باتیک، نقره‌کوبی، تابلوهای ترام‌سنگ، زیورآلات سنتی، حصیربافی، محصولات چرمی، فرش و تابلوفرش و سفال و سرامیک از دستاوردهای هنری این شهر به شمار می‌روند.

سوگواری در ماه محرم یکی از سنت های بسیار قدیمی است که در هر شهر و روستا کشورمان ایران با اداب خاصی برپا ميشود و مردم آذربایجان شرقی هم از همان اغازین روزهای بسته شدن مراسم سوگواری برای امام حسین( ع) در ایران، مراسم و آئین هایی برای خود داشته اند . در منطقه های مختلف آذربایجان شرقی و غربی، سنت های عزاداری ماه محرم تا حدی با یکدیگر متمایز است.

در اکثر منطقه های آذربایجان از روز نخست محرم تا روز تاسوعا، معمولاً شبها به سوگواری می پردازند. این در حالیست که در آذربایجانشرقی در مسجدها و مکان های مسقف و در آذربایجان غربی، عموما در فضای باز این مراسم را به جا می آورند.

در ماه محرم، تمامی نقاط این استان با پرچم ها و نمادهای گوناگون عزای حسینی پوشیده و آئین های عاشورایی با شور و شوق خاصی برگزار ميشود .

در اين استان از دهه پایان ماه ذالحجه (پس از عيد قربان) بيرق هاي قرمز، سياه و سبز رنگ تمام فضای شهر را پر کرده و از دور خودنمايی می كنند. سردرب ها، امام زادهها، تكايا، مسجد ها و حتي منازل خاص به اين بيرق ها خوشامد گويی می كنند.

نوحه های محرّم در تبریز به زبان ترکی و فارسی همراه با نوایی غم انگیز خوانده می‏شوند

تبريز به دليل كثرت آئين و مراسم های مذهبی و عشق و ارادت به حضرت اباعبدالله الحسين( ع) بعنوان شهر" ام الهيات" شناخته می شود.

از مهمترين آئين هاي عزاداری در استان آذربايجان شرقي مي توان به:دسته هاي شاه حسين گويان( شاه حسين، واي حسين)، علم بندي، مراسم" حجله قاسم( ع)"، مراسم" شمع پاي لاماخ"( توزيع شمع)، مراسم" خيمه سوزاني"، مراسم" اللهم لبيك"، مراسم" گرداندن اسب ذوالجناح"، مراسم" شبيه خواني"، مراسم" احسان و نذري" و... اشاره نمود .

بازار مسقف و تاریخی تبریز که سابقه اقتصادی، تجاری، سیاسی و فرهنگی آن بر کسی پوشیده نیست، در حوزه فعالیت های مذهبی هم سابقه طولانی مدت دارد که برگزاری آئین های گوناگون در روزهایمحرم یکی از نمودهای عینی این خصوصیت بی همتا است.

آداب و رسوم تبریز

تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است. این شهر بزرگ‌ترین قطب اقتصادی منطقهٔ شمال‌غرب ایران و مناطق آذری‌نشین بوده و مرکز اداری، ارتباطی، بازرگانی، سیاسی، صنعتی، فرهنگی و نظامی این مناطق شناخته می‌شود. تبریز همچنین میزبان تعدادی از دانشگاه‌های معتبر ایران می‌باشد.

تبریز از نظر جغرافیایی

جمعیت تبریز در سال ۱۳۹۰ خورشیدی بالغ بر ۱٬۴۹۴٬۹۹۸ نفر بوده که این رقم با احتساب جمعیت ساکن در حومهٔ شهر به حدود ۱.۸ میلیون نفر می‌رسد. اکثریت ساکنان تبریز آذربایجانی می‌باشند و زبان محاوره در بین مردمان تبریز زبان ترکی آذربایجانی با لهجهٔ تبریزی است. برخی اسناد و شواهد تاریخی نشان می‌دهد که تا سده یازدهم هجری زبان آذری، شاخه‌ای از زبانی ایرانی، در این شهر تکلم می‌شده‌ است. تبریز در غرب استان آذربایجان شرقی و در منتهی‌الیه مشرق و جنوب شرق جلگهٔ تبریز قرار گرفته‌ است.

این شهر از سمت شمال به کوه‌های پکه‌چین و عون بن علی، از سمت شمال‌شرق به کوه‌های باباباغی و گوزنی، از سمت شرق به گردنهٔ پایان و از سمت جنوب به دامنه‌های کوه سهند محدود شده‌است. آب و هوای تبریز در زمستان‌ها بسیار سرد و در تابستان‌ها خشک و گرم است. تبریز در طول تاریخ خود با فراز و فرودهای فراوانی روبرو بوده است. تاریخ این شهر اشغال توسط بیگانگان و حوادث مهلک طبیعی از جمله زمین‌لرزه‌های مهلک را تجربه کرده‌ است.

با این‌ حال این شهر به سبب موقعیت مناسب خود و سخت‌کوشی ساکنان آن همواره موقعیت خود را بازیافته بطوریکه در دوران مختلف تاریخی همواره از مراکز مهم اقتصادی و سیاسی منطقه بوده‌ است. این شهر در طول تاریخ بارها، ویران و تجدیدبنا شده‌ است. سنگ بنای فعلی تبریز به دوران اشکانی و ساسانی برمی‌گردد. تبریز در طول حکومت ۴۰۰ سالهٔ خاندان «رَوّادی» و اسکان قبیلهٔ عرب «اَزْد» به شکوفایی رسید. در دوران بعد تبریز یکی از طویل المدت‌ترین پایتخت‌های ایران بوده‌است.

این شهر پایتخت سیاسی ایران در زمان خوارزمشاهیان، ایلخانان، چوپانیان، جلایریان، اتابکان، قراقویونلوها، آق‌قویونلوها، صفویان و ولیعهدنشین ایران در دوران قاجاریان بود. اوج شکوفایی تبریز مربوط به دورهٔ ایلخانان است که در این زمان، پایتخت قلمرویی پهناور از نیل تا آسیای مرکزی بود. تبریز در سال ۱۵۰۰ میلادی و در زمان پایتختی صفویان به‌عنوان پنجمین شهر بزرگ جهان شناخته می‌شده‌ است. پس از ناملایمات فراوان بر اثر جنگ و حوادث طبیعی این شهر مجددا در دوران قاجار به شکوفایی رسید بطوریکه در این دوران مهم‌ترین و پیشروترین شهر ایران شناخته‌می‌شد.

در دوران معاصر نیز تبریز یکی از مراکز مهم اقتصادی و صنعتی در سطح کشور ایران محسوب می‌شود. همچنین تبریز در دو سدهٔ اخیر مبدأ بسیاری از تحولات اجتماعی، فرهنگی و صنعتی در کشور بوده‌ است، به طوری که این شهر آغازگر انقلاب مشروطه پس از تثبیت مجدد استبداد بود و نقشی کلیدی در تحولاتی بعدی کشور ایران همچون انقلاب ایران در سال ۱۳۵۷ و مدرنیزه‌ کردن کشور داشته‌ است.

تاریخچه تبریز پس از اسلام

در زمان فتح آذربایجان به دست اعراب در سال ۲۲ هجری، آن‌گونه که در کتاب فتوح‌البلدان بلاذری آمده، توجه سپاه اعراب بیش‌تر متوجه شهر اردبیل بوده و حتی نامی از تبریز در فهرست شهرهایی که مرزبان پارسی از آن‌ها سربازگیری کرده بود، نیامده‌ است. چنین پیدا است که تبریز همان‌گونه که «فاستوس بیزانسی» اشاره کرده، در سدهٔ چهارم میلادی ویران شده بود و در زمان حملهٔ اعراب، قریه‌ای کوچک بیش نبوده‌ است.
پس از فتح آذربایجان، گروهی از اعراب در آذربایجان ساکن شدند.

در زمان خلافت منصور عباسی (۱۵۸–۱۳۶) و در حدود سال ۱۳۷ هجری، مردی به نام «رَوّاد» از قبیلهٔ «اَزْد» از قبایل مشهور یمن در تبریز مسکن گزید و پسران او اقدام به ساخت نخستین دیوار شهر کردند. به گفتهٔ یاقوت حموی، تبریز قریه‌ای بود تا آن‌که رواد ازدی در زمان متوکل عباسی به آن درآمد. پس از رواد، پسرش «وجنا» با برادرانش در آن‌جا قصرها ساختند و گرد شهر دیوار کشیدند. سپس مردم به آن شهر درآمدند.

نویسندگانی مانند ابن خرداذبه، احمدبن یحیی بلاذری و طبری، تبریز را در بین شهرهای کوچک آذربایجان نام برده‌اند. درحالی که مطهر بن طاهر مقدسی شهر را تحسین کرده و هم‌عصر او ابن حوقل (حدود ۳۶۷ هجری) تبریز را آبادتر از اغلب شهرهای کوچک آذربایجان می‌شمارد.

تبریز از نیمهٔ نخست سدهٔ سوم هجری روبه گسترش نهاد و اهمیت آن در منطقهٔ آذربایجان به اندازه‌ای بود که متوکل عباسی پس از زمین‌لرزهٔ سخت و ویرانگر تبریز در سال ۲۴۴ هجری، بی‌درنگ فرمان بازسازی شهر را صادر نمود. این شهر که در دورهٔ فرمانروایی «ابومنصور وهسودان روادی» روبه گسترش و آبادانی نهاده بود، در اثر زمین‌لرزهٔ سال ۴۳۴ هجری مجدداً به‌شدت آسیب دید. به طوری که ناصرخسرو که در ۴۳۸ هجری از این شهر دیدن کرده، مساحت تبریز را ۱۴۰۰ در ۱۴۰۰ گام بیان کرده که بر این اساس به نظر نمی‌رسد مساحت شهر متجاوز از یک کیلومتر مربع بوده باشد.

اعضای خاندان روادیان تا ۴۴۶ هجری با چند وقفه، حاکمان تبریز بوده‌اند. در این سال طغرل سلجوقی، وهسودان روادی را خراج‌گزار خود کرد و به گفتهٔ ابن اثیر، طغرل در سال ۴۵۰ هجری «مملان بن وهسودان» را به حکمرانی آذربایجان گماشت. الب ارسلان (جانشین طغرل) در ۴۶۳ حملان را از حکومت آذربایجان برکنار نمود و نزدیک به چهارصدسال فرمانروایی خاندان روادی را در این سرزمین پایان داد.

در نوشته‌های تاریخی از دوران سلجوقی، اشاره‌های زیادی به تبریز یافت نمی‌شود. در راحةالصدور آمده که طغرل جشن ازدواج خود را با دختر خلیفه در نزدیکی این شهر برپا ساخت. بعد از وفات سلطان محمود غزنوی (به سال ۵۲۵ هجری) بین داود پسر سلطان محمود و مسعود برادر وی تنشی جهت تصاحب تبریز پیش آمد که در این میان داود پیروز شد و تبریز را مقر حکومت خود ساخت. آن‌چنان‌که از شواهد تاریخی برمی‌آید از زمان قزل ارسلان (۵۸۷–۵۸۲ هجری) به بعد تبریز برای همیشه پایتخت آذربایجان گردید. در ابتدای سدهٔ هفتم هجری مغولان دوبار به تبریز حمله بردند؛ ولی با دریافت غرامت بازگشتند. در سال ۶۲۷ هجری مغول‌ها در نهایت بر تمام آذربایجان و به ویژه تبریز دست یافتند.

ادبیات بومی تبریز

گویش و لهجه هر شهر و استان در ایران عزیزمان بسیار شیرین و شنیدنی است. باید دانست که برای آشناشدن با فرهنگ یک منطقه، توجه به زبان و گویش یکی از اصلی‌ترین عوامل است. زبان مردم شهر تبریز از همان ابتدا زبان آذری بوده است. این زبان در بخش‌های مختلف استان آذربایجان شرقی با لهجه‌های متفاوتی تلفظ می‌شود. اگرچه مردم تبریز در مدرسه و مراکز آموزشی به زبان فارسی می‌خوانند و می‌نویسند، اما در واقع زبان محلی خود را فراموش نکرده و در زندگی روزمره خود به آن سخن می‌گویند.

مردم خون‌گرم تبریز در گفتار و تکلم خود خیلی کم از حرف (غ) استفاده می‌کنند و در عوض از گویش فارسی آن یعنی (گ) استفاده می‌کنند. یکی از خصوصیات بارز لهجه و گویش ترکی کشیدگی حروف و صداهاست. آتاج ی (بد رفتار)، اوت پارچاسی (آدم زرنگ)، انگه وئرمک (پر حرفی کردن) تنها تعداد کمی از کلمات و اصطلاحات ترکی است که تبریزی‌ها استفاده می‌کنند. برای آشنایی بیشتر با این زبان باید با مردم تبریز کمی خوش‌‌‌وبش کنید و با آنها هم‌کلام شوید تا درک کامل‌تری از این گویش داشته باشید. در ادامهدو بیت شعر در مورد فرهنگ بومی تبریز از اشعار استاد شهریار می‌خوانید.

«کونلوم قوشو قاناد چالماز سن سیز بیر آن آذربایجان

خوش گونلرین گئتمیر مدام خیالمیندان آذربایجان»